idrar yolu enfeksiyonu neden olur ne demek?

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE), idrar yolunu etkileyen bakteriyel, viral veya fungal enfeksiyonlardır. En sık nedeni bakterilerdir, özellikle de Escherichia coli (E. coli) adı verilen bağırsak bakterisi. Bu bakteri, anüs civarından üretraya (idrarın vücuttan atıldığı tüp) yayılarak enfeksiyona neden olur.

İYE'nin oluşmasına katkıda bulunan birkaç faktör vardır:

• Bakterilerin üretraya girmesi: En sık görülen neden budur. Cinsel ilişki, özellikle kadınlarda, üretraya bakteri girişini kolaylaştırır. Ancak cinsel ilişki yaşamayan kişilerde de İYE görülebilir. Tuvalet sonrası yanlış silinme (arka taraftan öne doğru silme) de bakterilerin üretraya ulaşmasını kolaylaştırır.

• İdrar yolunun anatomik yapısı: Kadınların üretrası erkeklerden daha kısa ve geniştir, bu nedenle bakterilerin mesaneye ulaşması daha kolaydır. Bu nedenle kadınlar erkeklerden çok daha sık İYE geçirirler.

• İdrar tutma: İdrar uzun süre mesanede tutulduğunda bakterilerin çoğalması için daha fazla zaman ve fırsat olur. Bu, uzun süre araba kullanma, seyahat veya sık sık tuvalete gidememe gibi durumlarda görülebilir.

• İdrarın asitliğinin azalması: İdrarın normalde asidik olması, bakterilerin çoğalmasını engellemeye yardımcı olur. Bazı durumlarda, idrarın pH'sı yükselir ve bakterilerin çoğalması kolaylaşır. Bazı ilaçlar ve beslenme alışkanlıkları bu durumun oluşmasına katkıda bulunabilir.

• Bağışıklık sisteminin zayıflaması: Diyabet, HIV/AIDS, kemoterapi veya bağışıklık sistemini baskılayan diğer hastalıklar veya ilaçlar, vücudun enfeksiyonla savaşma yeteneğini azaltır ve İYE riskini artırır.

• İdrar yolunda tıkanıklık: Böbrek taşı, prostat büyümesi veya idrar yolundaki diğer tıkanıklıklar idrarın akışını engeller ve bakterilerin çoğalması için elverişli bir ortam yaratır.

• Mesane kateteri kullanımı: Mesane kateterinin uzun süreli kullanımı, idrar yoluna bakteri girme riskini artırır.

• Menopoz: Menopoz sonrası östrojen düzeylerindeki azalma, vajinanın ve üretanın doğal koruyucu mekanizmalarını zayıflatabilir, bu da İYE riskini artırır.

Bu faktörler İYE riskini artırır ancak İYE'nin gelişmesi için tek başına yeterli olmayabilir. Birçok insanda bu faktörler mevcut olmasına rağmen İYE gelişmez. Çoğu İYE vakası uygun tedavi ile kolayca iyileştirilebilir ancak tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle semptomlar ortaya çıktığında tıbbi yardım almak önemlidir.